Rasy psów

Wybierz inną rasę

POLSKI OWCZAREK NIZINNY (PON, POLISH LOWLAND SHEEPDOG)

Pochodzenie


Mamy zaledwie pięć rdzennie polskich ras, które zostały uznane przez Międzynarodową Federację Kynologiczną. Są to: polski owczarek nizinny, owczarek podhalański, chart polski, gończy polski i ogar polski. Tylko pierwszy z nich zrobił prawdziwie światową karierę. Może i na pozostałe kiedyś przyjdzie kolej, bo naprawdę na to zasługują.

Historia polskiego owczarka nizinnego sięga XIII wieku, kiedy to pojawiły się w naszym kraju psy pasterskie średniej wielkości. Mało kto się nimi wtedy interesował, wiodły spokojne życie w wiejskich zagrodach. Zupełnie niespodziewanie ich zalety dostrzeżono w Szkocji, kiedy to w 1514 roku kupiec zbożowy Kazimierz Grabski z Gdańska przybył do tego kraju po zamówione stado owiec. Towarzyszyło mu kilka psów, które tak sprawnie uwinęły się z zapędzeniem ich na statek, że zachwyceni Szkoci natychmiast postanowili je kupić. Biorąc pod uwagę ich zdolności pasterskie, trudno się dziwić, że przez wiele lat polski owczarek nizinny był wyłącznie psem użytkowym i mało kto przywiązywał wagę do jego urody. Widziano w nim małego, szarego kundelka, który w żadnym razie nie mógł się równać ze swoim bardziej okazałym bratem, owczarkiem podhalańskim.

Po raz pierwszy na wystawie psów, wówczas jeszcze organizowanej razem z pokazem drobiu i gołębi, polskie owczarki nizinne pojawiły się w 1924 roku w Warszawie, gdzie psy ze swojej hodowli prezentowała hrabina Czetwertyńska Grocholska z Planty. W oparciu o jej pony działała w tym czasie jeszcze druga hodowla, należąca do pań Żółtowskich z Milanówka. Ich bardzo bliska współpraca i planowo prowadzona hodowla w niedługim czasie doprowadziły do powstania całkiem sporego, a na dodatek bardzo wyrównanego pogłowia tych psów. Niestety nieliczne z nich przetrwały wojenną zawieruchę.
 

Patrząc z dzisiejszej perspektywy, historia polskiego owczarka nizinnego zaczęła się tak naprawdę dopiero kilka lat po zakończeniu II wojny światowej, we Władysławowie, gdzie mieszkała dr. Danuta Hryniewicz. Wprawdzie to w Bydgoszczy i Krakowie znalazły się PONy, które przeżyły wojenną zawieruchę oraz zapaleni hodowcy, którzy zabrali się do ratowania rasy, ale tylko dr. Hryniewicz miała to, co oprócz wiedzy i zaangażowania, hodowcy potrzebne jest najbardziej: szczęście.

Jeżdżąc po całej Polsce udało jej się odszukać sporo psów, niestety w większości bez rodowodów. Wreszcie któregoś dnia, dokonując przeglądu koni przypadkowo trafiła do owczarza, u którego zobaczyła parę PON-ów i natychmiast zamówiła po nich szczeniaka. Długo musiała na niego czekać, wreszcie, po trzech latach, przyszedł na świat tylko jeden pies, ale za to taki, na jakiego hodowca czeka czasem latami. Był to słynny Smok z Kordegardy, piękny pies i doskonały reproduktor, co niestety nie zawsze idzie w parze, ale tym razem się udało.

Mimo bardzo trudnych początków i konieczności kojarzeń w silnym inbredzie, intuicja jej nie zawiodła i PON-ów zaczęło przybywać. Nie ma dziś praktycznie psa tej rasy, który by nie miał w swoim dalekim rodowodzie, jeśli nie Smoka, to przynajmniej przodków z Kordegardy. Kiedy ich populacja była już wystarczająco liczna przyszedł czas na opracowanie wzorca rasy. Podjęła się tego zadania Maria Dubrowinowa, wówczas przewodnicząca bydgoskiego oddziału Związku Kynologicznego. Na jego podstawie w 1965 roku Międzynarodowa Federacja Kynologiczna uznała rasę. Od tego czasu wszystkie ringi całego świata stanęły przed polskimi owczarkami nizinnymi otworem. Znalazły miłośników nie tylko w Europie, ale również w Stanach Zjednoczonych, a od 1992 roku wystawiane są także na jednej z najbardziej prestiżowych wystaw - angielskim Cruftcie.
 

Wygląd

Polski owczarek nizinny jest niezwykle efektownym psem średniej wielkości, o raczej prostokątnej niż kwadratowej sylwetce i muskularnej, krępej budowie. Ma prosty, silnie umięśniony grzbiet, wyraźnie zaznaczony kłąb oraz głęboką klatkę piersiową z dobrze wysklepionymi żebrami. Lędźwie szerokie, zad krótki, lekko ścięty. Ogon musi być zostawiony w stanie naturalnym: szczątkowy od urodzenia lub dość długi, bardzo obficie owłosiony. U psa odprężonego jest opuszczony, a kiedy jest rozbawiony, wesoło uniesiony nad grzbietem. Nigdy nie powinien być zawinięty w pierścień lub położony na grzbiecie.

Głowa pozostająca w proporcji do tułowia, osadzona na średniej długości, silnej i muskularnej szyi, noszonej raczej nisko i odchylonej nie więcej niż około 30 st. od linii grzbietu, z wyraźnie zaznaczonym guzem potylicznym oraz przełomem czołowo nosowym oraz dużym ciemnym nosem, który jest cechą charakterystyczną rasy. W miarę szeroka, lekko wysklepiona. Silny zarost czoła, policzków i brody powoduje, że wydaje się znacznie większa, niż jest w rzeczywistości. Oczy średniej wielkości, owalne, nie wypukłe, koloru orzechowego, o żywym spojrzeniu, z dobrze pigmentowaną powieką. Uszy wiszące, osadzone umiarkowanie wysoko, średniej wielkości, o sercowatym kształcie. Szerokie u nasady, przednią krawędzią przylegające do policzków. Kufa mocna, tępo ścięta, grzbiet nosa prosty, wargi przylegające, o brzegach w kolorze nosa. Uzębienie mocne, zgryz nożycowy lub cęgowy.

Kończyny przednie mocne, widziane z przodu i z boku pionowe i proste. Łopatki ukośne, dobrze przylegające, śródręcza lekko ukośne w stosunku do przedramienia. Łapy owalne, zwarte, palce lekko wysklepione, opuszki twarde, pazury krótkie, możliwie ciemne. Kończyny tylne widziane z tyłu pionowe, dobrze kątowane, uda szerokie, stawy skokowe wyraźnie zaznaczone, łapy zwarte, owalne. PON ma swobodny, płynny, bardzo rytmiczny i wydajny ruch, posuwisty stęp lub kłus.

Wysokość w kłębie: psy 45-50 cm, suki 42-47 cm.
Masa ciała: wzorzec nie podaje, około 13-22 kg.
 

Charakter, usposobienie

Mimo, że jest w pełnym tego słowa znaczeniu psem pasterskim, dziś polski owczarek nizinny jest przede wszystkim psem rodzinnym i do towarzystwa. Jest przemiły, wesoły i pełen temperamentu. Jak przystało na psa pasterskiego, ma niezależny charakter, wie czego chce i często próbuje postawić na swoim. Wymaga bardzo wczesnego szkolenia, jest inteligentny, obdarzony dobrą pamięcią i bardzo szybko rozszyfruje, czy można wejść opiekunom na głowę. Wymaga bardzo konsekwentnego postępowania, a jako że jest dość uparty, to i cierpliwości. Ponieważ jest niepoprawnym łakomczuchem, stosunkowo łatwo można go skłonić do ustępstw stosując smakołyki jako najlepszy środek perswazji. Jako że PON ma tendencję do tycia, trzeba uważać, by z ich wielkością nie przesadzać.

Jest doskonałym stróżem i z wielkim zacięciem pilnuje obejścia, gdyby jednak ktoś jego wysiłków nie zauważył, głośnym szczekaniem przypomni o swoim istnieniu. Ma bardzo przyjazne usposobienie, szczególnie w stosunku do dzieci. W Anglii wykorzystuje się go nawet do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, autystycznymi i w dogoterapii.

 Szata

Polski owczarek nizinny ma bardzo efektowną, obfitą, dwuwarstwową sierść, która składa się z przylegającego do tułowia, szorstkiego w dotyku, długiego i kosmatego, prostego lub ewentualnie lekko falistego włosa okrywowego oraz bardzo miękkiego, gęstego, wełnistego podszerstka. Szata nie może zacierać naturalnych konturów sylwetki. Pies powinien zachować rustykalny wygląd, owłosienie nie może być wystylizowane, jego zadaniem, oczywiście oprócz ochrony termicznej, jest podkreślenie sylwetki.

Głowa owłosiona jest równie bogato jak reszta ciała. Długie włosy tworzą opadającą na oczy grzywę oraz brodę. Nadaje to psu charakterystyczny dla rasy wygląd i powoduje, że jego głowa wydaje się dużo większa, niż jest w rzeczywistości.


Umaszczenie:

zgodnie ze wzorcem wszystkie umaszczenia są dopuszczalne. Oprócz najczęściej występujących kolorów biało-srebrno-czarnych, spotyka się także inne, rzadko spotykane umaszczenia, np. czekoladowe.

Szata polskiego owczarka nizinnego wymaga mało skomplikowanej, ale za to bardzo pracochłonnej i systematycznej pielęgnacji, ponieważ ma bardzo duże tendencje do filcowania. Żeby do tego nie dopuścić, należy ją przynajmniej raz w tygodniu dokładnie rozczesać i wyszczotkować. Trzeba się również liczyć z sezonowym linieniem. Jeśli pies będzie w tym czasie codziennie szczotkowany i martwy włos na bieżąco usuwany, mniej go zostanie na tapicerowanych meblach oraz dywanach.Ilość niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych odpowiednio wzrasta, jeśli pies ma być wystawiany, ponieważ w jego ocenie jakość owłosienia odgrywa niemałą rolę.

Więcej na temat pielęgnacji polskiego owczarka nizinnego i przygotowania go do wystaw- kliknij tutaj
 

Zdrowie

PON jest zazwyczaj psem zdrowym, bardzo odpornym na złe warunki atmosferyczne. Dla wielu osób zaskoczeniem może być informacja, że zagrożony jest dysplazją stawu biodrowego, która z reguły kojarzy się z przedstawicielami ras dużych i olbrzymich. Żeby zminimalizować ryzyko wystąpienia problemów ze stawami, trzeba zadbać o właściwe żywienie psa w okresie wzrostu i podawać mu karmę zawierającą składniki wspomagające budowę kości. Należy również pamiętać, by do zakończenia wzrostu nie przeciążać stawów skokami, wbieganiem na skarpę lub nadmierną ilością ruchu.

Z innych schorzeń, zdarzają się czasem choroby oczu, takie jak trzecia powieka i centralny postępujący zanik siatkówki (CPRA) oraz stany zapalne uszu. PON-y są także wrażliwe na przebiałkowanie, czego pierwszym objawem są problemy ze skórą. Dlatego po zakończeniu wzrostu warto zmienić dietę na niskobiałkową, przeznaczoną dla psów ze skłonnością do alergii. Trzeba kontrolować jej ilość, ponieważ psy tej rasy mają nieposkromiony apetyt i zwłaszcza jeśli prowadzą mało aktywny tryb życia, szybko widoczną skłonność do nadwagi.

Z wad dziedzicznych spotyka się u PON-ów przetrwały przewód Botala. Jest to wada wrodzona, polegająca na niezamknięciu się w odpowiednim czasie tzw. przewodu tętniczego Botala, który w życiu płodowym łączy aortę bezpośrednio z tętnicą płucną. Nieprawidłowość można usunąć chirurgicznie, zanim pojawią się pierwsze objawy niewydolności serca. Jeśli więc u szczenięcia zauważymy duszność, kaszel po wysiłku i omdlenia, należy bardzo pilnie skonsultować się z psim kardiologiem, bo czas w tym przypadku odgrywa zasadniczą rolę.

 

Do kogo pasuje ten pies ?

Polski owczarek nizinny jest psem dla osób lubiących aktywny tryb życia. Potrzebuje bardzo dużo ruchu, uwielbia długie spacery w czasie których coś się dzieje, może to być ćwiczenie posłuszeństwa, przynoszenie aportu lub gonienie z innymi psami. Lubi biegać przy rowerze, trzeba jednak pamiętać żeby nie forsować tempa, bo zbyt szybki bieg może być dla niego wyczerpujący. PON-a zawsze będzie ciągnęło do wolności i do natury, dlatego w mieście może mieszkać tylko wtedy, jeśli właściciel jest w stanie zapewnić mu odpowiednią ilość ruchu.
 

Dla PON-a najważniejsza jest jego rodzina, do której jest bezgranicznie przywiązany. Wszystkich domowników, zarówno ludzi jak i zwierzęta traktuje jak swoje stado, którym się opiekuje i którego broni. Najczęściej wybiera sobie jedną osobę, która jest dla niego najważniejsza i którą traktuje jak przewodnika stada. W domu lubi położyć się w miejscu, z którego może wszystkich obserwować, na spacerze dba, by członkowie rodziny trzymali się razem, ze szczególnym zaangazowaniem pilnuje dzieci i nie pozwoli im się oddalić. Uwielbia je, jest niestrudzonym uczestnikiem dziecięcych zabaw. Na pastwisku dyscyplinował owce łapiąc je za pęciny, to samo próbuje czasem robić z dziećmi, łapiąc je za pięty, jesli chcą sie zbytnio oddalić. Może to być bolesne, trzeba go więc od razu takich zachowań oduczyć, pamiętając o trzech podstawowych zasadach szkolenia PON-a: anielska cierpliwość, żelazna konsekwencja i bardzo dużo chwalenia po każdym dobrze wykonanym zadaniu.


Zalety i wady

+ doskonały pies pasterski
+ bardzo miły pies rodzinny
+ opiekuńczy wobec dzieci
+ świetny towarzysz dla aktywnych osób
+ doskonały stróż
+ bardzo inteligentny
  - wymaga bardzo dużo ruchu
- bywa hałaśliwy
- wymaga czasochłonnej pielęgnacji
- wnosi do mieszkania dużo brudu


Jak znaleźć dobrą hodowlę ?

  • Jeśli chcesz mieć psa tej rasy, nie kupuj go z niesprawdzonego źródła, poszukaj dobrej hodowli w naszym Katalogu Hodowców
  • Wszystkich należących do ZKwP/FCI Hodowców psów rasowych zapraszamy do wpisania się do prowadzonego na naszym portalu Katalogu Hodowców, żeby ci, którzy chcą kupić dobrze odchowane szczenię, mogli do nich trafić. Wpis do katalogu jest bezpłatny.
     
 

Wzorzec rasy FCI

Wzorzec FCI nr 251
POLSKI OWCZAREK NIZINNY
(Polski Owczarek Nizinny, Polish Lowland Sheepdog)
Kraj pochodzenia: Polska
Data publikacji oryginalnego wzorca: 07.08.1998
Przeznaczenie: Daje się łatwo układać do zadań psa pasterskiego i stróża. Przeniesiony w warunki miejskie jest bardzo dobrym psem towarzyszącym.
Klasyfikacja FCI:
Grupa 1 - Owczarki i psy pasterskie
(oprócz szwajcarskich psów pasterskich).
Sekcja 1 - Owczarki.
Nie podlega próbom pracy.


WRAŻENIE OGÓLNE:

Polski owczarek nizinny jest psem średniej wielkości, krępej muskularnej budowy o długim, gęstym owłosieniu. Odpowiednio pielęgnowany włos sprawia, że pies ma wygląd efektowny i budzi zainteresowanie.

WAŻNE PROPRCJE:

Wysokość w kłębie do długości tułowia jest jak 9:10. Stosunek długości kufy do długości czaszki jest jak 1:1, lub kufa nieco krótsza.

ZACHOWANIE - TEMPERAMENT:

Usposobienie ma żywe, jest opanowany, bystry, czujny, obdarzony doskonałą pamięcią. Odporny na niesprzyjające warunki zewnętrzne.

GŁOWA:

Proporcjonalna, średniej wielkości, nie za ciężka, z silnym zarostem czoła, policzków i brody, wskutek czego wydaje się większa, niż jest w rzeczywistości.
Mózgoczaszka:
Czaszka: W miarę szeroka, lekko wysklepiona. Bruzda czołowa i guz potyliczny wyczuwalne.
Stop: Wyraźnie zaznaczony.
Trzewioczaszka:
Nos: O dużych nozdrzach, barwy jak najciemniejszej, możliwej przy danym umaszczeniu
Kufa: Mocna, tępo ścięta. Grzbiet nosa prosty.
Wargi: Przylegające, o brzegach w kolorze nosa.
Uzębienie: Mocne szczęki. Zęby mocne, zgryz nożycowy lub cęgowy.
Oczy: Średniej wielkości, owalne, nie wypukłe, koloru orzechowego, o żywym i przenikliwym wyrazie.Brzegi powiek ciemne.
Uszy: Wiszące, osadzone umiarkowanie wysoko, średniej wielkości, kształtu sercowatego, szerokie u nasady, przednią krawędzią przylegające do policzków, ruchliwe.

SZYJA:
Średniej długości, silna, muskularna, bez podgardla. Noszona raczej poziomo.

TUŁÓW:
Sylwetka raczej prostokątna niż kwadratowa.
Kłąb: Wyraźnie zaznaczony.
Grzbiet: Prosty, silnie umięśniony.
Lędźwie: Szerokie, dobrze związane.
Zad: Krótki, lekko ścięty.
Klatka piersiowa: Głęboka, umiarkowanej szerokości, żebra wysklepione, nie płaskie, ale nie beczkowate.
Brzuch: Lekko podkasany.

OGON:
- Ogon krótki albo szczątkowy od urodzenia, albobardzo krótko cięty.
- Ogon jeżeli niecięty dość długi, obficie owłosiony. U psa odprężonego opuszczony, u psa podnieconego wesoło uniesiony nad grzbietem, nigdy zawinięty w pierścień lub położony na grzbiecie.
- Ogon skrócony (średniej długości) niecięty noszony dowolnie.

KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Widziane z boku i z przodu - pionowe i proste. Mocny kościec zapewnia dobrą postawę.
Łopatki: Szerokie, średniej długości, ukośne, dobrze przylegające, silnie umięśnione.
Śródręcza: Lekko ukośne w stosunku do przedramienia.
Łapy: Owalne, zwarte, palce lekko wysklepione, opuszki twarde, pazury krótkie, możliwie ciemne.

KOŃCZYNY TYLNE:
Widziane z tyłu pionowe, dobrze ukątowane.
Uda: Szerokie, dobrze umięśnione.
Stawy skokowe: Wyraźnie zaznaczone.
Łapy: Zwarte, owalne.

CHODY/RUCH:
Swobodny, posuwisty stęp lub kłus.

SKÓRA:
Ściśle przylegająca, nie tworzy fałd.

OKRYWA WŁOSOWA:

Sierść: Całe ciało psa okrywa gęsta, gruba, kosmata sierść o miękkim podszyciu. Włos prosty, dopuszczalny lekko falisty. Włosy opadające z czoła w sposób charakterystyczny przysłaniają oczy.
Umaszczenie: Wszystkie umaszczenia dopuszczalne.

WYMIARY:
Wysokość w kłębie: Psy 45-50 cm Suki 42-47 cm
Nie jest pożądane zmniejszanie wymiarów poniżej wzorcowych i hodowanie psów zbyt delikatnych, ponieważ polski owczarek nizinny powinien zachować charakter psa użytkowego.

WADY:
Każde odstępstwo od wzorca należy traktować jako wadę. Jej ocena powinna być proporcjonalna do stopnia tego odstępstwa.

Uwaga:
Psy muszą mieć dwa, normalnie rozwinięte jądra, w pełni usytuowane w mosznie.

Źródło: www.zkwp.pl/zg/wzorce/251.pdf

Skomentuj artykuł - napisz, jeśli chcesz poszerzyć zawarte w nim informacje lub podzielić się swoim doświadczeniem. Masz ciekawy tekst lub zdjęcia swojego autorstwa skontaktuj się z nami. Wszystkich chętnych do współpracy serdecznie zapraszamy!

E-mail: *
Treść: *

Prawa autorskie

Wszystkie ma- teriały publiko- wane w tym serwisie są chronione pra- wami autor- skimi. Kopiowanie całości lub części jest zabronione.
Projekt i wykonanie: Blueprint
Wszelkie prawa zastrzeżone dla piesporadnik.pl 2024
PiesPoradnik.pl ul. Grunwaldzka 487 B 80-309 Gdańsk

Zakaz kopiowania - wszystkie teksty, zdjęcia i materiały graficzne publikowane w tym portalu są chronione prawem autorskim i nie mogą być kopiowane.