Choroby psów » Choroby oczu
Distichiasis - podwójne rzęsy, trichiasis - potrójne rzęsy
Jest to wrodzona wada powieki polegająca na tym, że zamiast jednego rzędu rzęs, wystepują dwa wyraźnie widoczne rzędy rzęs lub dodatkowe, pojedyncze rzęsy usytuowane przyśrodkowo od strony oka. Rosną one w kierunku gałki ocznej lub wyrastają w miejscu, w którym rosnąć nie powinny, tzn. w bezpośredniej bliskości rogówki. Stopień uciążliwości tej anomalii dla psa zależy od miejsca wyrastania wadliwych rzęs oraz od ich ilości. Czasem oprócz prawidłowo usytuowanego rzędu rzęs, wyrastającego z brzegu powieki, widoczny jest pełny drugi rząd, czasem są to tylko nieliczne rzęsy, rosnące przyśrodkowo, od strony gałki ocznej. Jeśli te dodatkowe rzęsy są krótkie i delikatne, pies może nie odczuwać żadnego dyskomfortu. Jeśli jednak jest ich dużo, a do tego są długie, twarde i skierowane w stronę oka, ich końce mogą się stykać z powierzchnią rogówki i nieustannie ją drażnić. Dla psa jest to bardzo męczące, oko boli i łzawi, pojawia się stan zapalny a po pewnym czasie dochodzi do uszkodzenia i owrzodzenia rogówki. Pies pogarsza sytuację trąc oko łapą. Problem pojawia się częściej na górnej niż na dolnej powiece i może dotyczyć jednego lub obu oczu,
Szkic po lewej pokazuje distichiasis - czyli dwurzędowość rzęs, natomiast po prawej trichiasis - trzyrzędowość rzęs. Odmianą distichiasis są rzęsy ektopowe (szkic poniżej), które rosną przez spojówkę powieki, wewnątrz płytki tarczkowej i uszkadzają nabłonek rogówki.
Tak to wygląda na zdjęciu:
Rzęsy ektopowe
Dla psa najbardziej dokuczliwa jest dwurzędowość - distichiasis, przy której rzęsy zamiast na zewnątrz nachylają się w kierunku rogówki, drażnią ją i kaleczą. Pojawiają się one także na dolnej powiece, gdzie zazwyczaj nie występują. Bardzo podobne obrażenia obserwuje się w przypadku rzęs ektopowych. W trichiasis rzęsy są wprawdzie prawidłowo osadzone, ale nachylają się w stronę rogówki. U niektórych psów zdarzają się również nadmiernie zgrubiałe fałdy owłosionej skóry, np. u nasady nosa pekińczyków lub na czole shar pei, które dotykając gałki ocznej powodują jej podrażnienie.
Objawy
Pierwszą oznaką nieprawidłowości w ustawieniu rzęs jest łzawienie, które po pewnym czasie powoduje przebarwienia, szczególnie widoczne u psów o jasnej sierści. Pojawia się częste mruganie i kurczenie powiek. Pies usiłuje sobie sam z tym radzić pocierając oko łapą lub trąc nim o różne przedmioty, co nie przynosi mu ulgi, natomiast zwiększa przekrwienie oraz podrażnienie spojówek i prędzej czy później prowadzi do uszkodzenia rogówki. Jest to stan, który wymaga bardzo pilnej konsultacji lekarza okulisty. Zwlekanie z wizytą może doprowadzić do owrzodzenia rogówki, a w skrajnych przypadkach nawet do częściowej lub całkowitej utraty wzroku.
Diagnoza
Stwierdzenie nieprawidłowości w ustawieniu rzęs nie jest trudne. Oglądanie ich przy dobrym świetle i w odpowiednim powiększeniu pozwala na ustalenie stanu faktycznego oraz możliwości i sposobu leczenia. Jeśli pies jest spokojny nie ma potrzeby podania środka uspokajającego. Badanie jednak z reguły wykracza poza podstawowe schorzenie, bo niezwykle rzadko się zdarza, by w czasie, kiedy pies sam próbował sobie z nim poradzić, nie doszło do dodatkowych obrażeń.
Leczenie
Najprostsza metoda, jaką jest wydepilowanie nieprawidłowo rosnących rzęs, nie zdaje egzaminu, ponieważ po zaledwie kilku tygodniach zaczynają odrastać. Pozostaje więc leczenie chirurgiczne. Obecnie zarówno w przypadku dwurzędowości jak i trójrzędowości rzęs stosuje się głównie dwie metody: elektroepilacji i kryoepilacji. Pierwsza z nich stosowana jest w przypadku usuwania pojedynczych, lub niewielkiej liczby wadliwych rzęs, natomiast druga polega na ich wymrażaniu i wykorzystywana jest wtedy, kiedy do usunięcia jest ich bardzo dużo. Tego rodzaju zabiegi dają bardzo dobre wyniki, jednak ze względu na cykliczność wzrostu i wypadania rzęs, trzeba je czasem powtórzyć. W przypadku, gdy do usunięcia jest bardzo dużo rzęs, ze względu na możliwość powstania blizn, zabieg wykonuje się w kilku etapach.
Zapobieganie
Uważa się, że dwurzędowość jest dziedziczna a wysoki odsetek zachorowań wśród przedstawicieli niektórych ras (np. wyżłów weimarskich) zdaje się to potwierdzać. Ponieważ jednak do tej pory żaden ośrodek badawczy na świecie nie przeprowadził kompleksowych badań, które by potwierdziły tę hipotezę, nie ma naukowych podstaw do jej przyjęcia. Ponieważ jednak w miotach po rodzicach obciążonych tą wadą, częściej niz przecietnie pojawiają się dotknięte nią szczenięta, uznano, że zachorowania spowodowane są przez kombinację genów, która na dzień dzisiejszy niestety nie została zdefiniowana. Można więc mówić co najwyżej o skłonności rasowej, ale nie o dziedziczności. Ponieważ nie jest znana przyczyna, nie ma również testów wykrywających nosicielstwo tej choroby. W tej sytuacji zdecydowano, że w celu zapobieżenia tej anomalii, hodowcy nie powinni używać do rozrodu tych osobników, u których stwierdzono ją w stopniu wymagającym interwencji chirurgicznej, a także kojarzyć par hodowlanych, jeśli u obojga przyszłych rodziców wystąpiły widoczne objawy tej choroby. Oznacza to, że co najmniej jedno z rodziców powinno mieć potwierdzony badaniami atest, że jest wolne od tego schorzenia. Zmniejsza to wprawdzie możliwość wystąpienia wady u potomstwa, ale całkowicie jej nie eliminuje.
Skomentuj artykuł - napisz, jeśli chcesz poszerzyć zawarte w nim informacje lub podzielić się swoim doświadczeniem. Masz ciekawy tekst lub zdjęcia swojego autorstwa skontaktuj się z nami. Wszystkich chętnych do współpracy serdecznie zapraszamy!