Pochodzenie

W początkach XVII wieku pewien rosyjski szlachcic sprowadził kilka arabskich chartów do polowania na wilki. Psy te okazały się jednak zbyt delikatne i nie przetrzymały srogiej rosyjskiej zimy. Sprowadzono wiec greyhoundy i skrzyżowano je z miejscowymi psami pasterskimi i myśliwskimi o mocnej, obfitej sierści. Do dalszej hodowli wybierano szczenięta najsilniejsze i najbardziej sprawne fizycznie. Na skutek tej selekcji powstała rasa psów, a jej przedstawiciele stali się wkrótce ulubionymi psami do polowania i do towarzystwa, wysoko cenionymi przez carski dwór i rosyjską arystokrację. Nazwę wzięły od rosyjskiego słowa „borzoj”, co oznacza szybki, rączy. Były to rzeczywiście piękne, silne psy, niesłychanie widowiskowe, które z roku na rok stawały się coraz popularniejsze.

Najlepsze lata dla tej rasy to XVIII/XIX wiek, kiedy to w wielkich rosyjskich majątkach ziemskich trzymano sfory liczące po kilkadziesiąt a nawet kilkaset psów. Wielkie polowania na wilki stały się okazją do zamanifestowania bogactwa. Były to starannie wyreżyserowane widowiska z udziałem elegancko ubranych myśliwych, wspaniałych koni i sfory identycznych, dobranych pod względem wzrostu i umaszczenia psów.

Uwłaszczenie chłopów w 1861 roku spowodowało zubożenie właścicieli ziemskich, którzy nie mieli już pieniędzy na utrzymywanie kosztownych psiarni i zostali zmuszeni do drastycznego ograniczenia ich liczby. Tylko na dworze carskim, a ściślej w majątku Perszino, nadal prowadzono hodowlę borzojów na bardzo wysokim poziomie. W tej hodowli król Anglii Edward VII nabył dla swojej siostry Aleksandry trzy charty rosyjskie, które zapoczątkowały rozwój tej rasy na Wyspach Brytyjskich. Rewolucja Październikowa była dla borzojów prawdziwym trzęsieniem ziemi. Władza ludowa zdecydowała, że w socjalistycznym państwie hodowle tych będących synonimem przepychu i elegancji psów nie mają prawa istnieć. Na szczęście uciekająca z Rosji arystokracja zabrała swoje psy wszędzie tam, gdzie znalazła swoje nowe miejsce na ziemi. Dzięki temu rasa nie wyginęła i po II wojnie światowej można ją było w Rosji odbudować,  bazując przede wszystkim na psach importowanych z zachodniej Europy, w tym również z Polski.
 

 

Borzoj jest psem o imponującym wzroście, niezwykle eleganckim, dumnym, jakby świadomym swojej siły i urody. W ruchu, przy pełnej szybkości, nie można oderwać od niego oczu. Ma charakterystyczną dla chartów sylwetkę, jest jednak od nich silniejszy i bardziej masywny. Odznacza się niezwykle harmonijną budową , ma łukowato wygięty grzbiet, wąską i płaską klatę piersiową, mocno podkasany brzuch i długi, wspaniale owłosiony, nisko noszony ogon. Kończyny proste, silne, szczególnie tylne, o szerokich udach i niskich stawach skokowych. Głowa osadzona na silnie umięśnionej, smukłej szyi, długa i wąska, równomiernie zwężająca się w kierunku nosa. Oczy duże blisko osadzone, ciemne.

Wysokość w kłębie: psy 75- 85 cm, suki 68- 78 cm.
 

Borzoj jest psem spokojnym, zrównoważonym i powściągliwym. Prawie nie szczeka. Jest posłuszny i opanowany, ale w razie potrzeby zareaguje bardzo ostro i stanie w obronie swojego pana. Wobec obcych jest nieufny, pozostaje w zasadzie obojętny również w stosunku do innych psów. Ma wrodzony instynkt obrończy, raz sprowokowany atakuje z niesamowitą siłą i zwinnością, w walce jest bardzo skutecznym i niebezpiecznym przeciwnikiem. W porównaniu z innymi chartami łatwiej go uczyć, trzeba jednak cały czas wystrzegać się zbytniej surowości.

Szata

Borzoj na piękną szatę o jedwabistym połysku. Włos jedwabisty, miękki i sprężysty, falisty lub tworzący krótkie pierścienie, ale nigdy drobne, zwarte loczki. Na głowie, uszach i przedniej stronie kończyn sierść powinna być krótka i idealnie gładka.

Umaszczenie praktycznie dowolne, ale nigdy z niebieskim, brązowym (czekoladowym) i wszystkimi pochodnymi tych kolorów. Wszystkie barwy mogą być jednolite lub łaciate. Frędzle, portki, pióro na ogonie są wyraźnie jaśniejsze od podstawowego tła maści. Przy kolorach z nalotem typowa jest czarna maska.

W porównaniu z chartami krótkowłosymi pielęgnacja borzoja jest o wiele bardziej skomplikowana i czasochłonna. Pies bardzo silnie linieje. Wymaga regularnego szczotkowania, a jego włos jest na tyle długi, że może się łatwo plątać.

Więcej na temat pielęgnacji charta rosyjskiego i przygotowania go do wystaw - kliknij tutaj
 

Borzoje są psami silnymi i zdrowymi, mają jednak tendencję do wzdęć, i skrętu żołądka, dlatego też powinny otrzymywać dobrze przyswajalną, wysokiej jakości karmę , podawaną w 2-3 niedużych porcjach. Z wiekiem może wystąpić zaćma lub postępujący zanik siatkówki. Borzoje mają bardzo wrażliwe na odgniatanie łokcie, dlatego powinny leżeć na miękkim posłaniu a nie na betonowej posadzce.
 

Chart rosyjski jest zdecydowanie psem dla konesera. Wymaga właściciela, który poświęci mu bardzo dużo czasu i uwagi. Ze względu na niezależny charakter wymaga szkolenia w zakresie posłuszeństwa oraz wyjątkowo konsekwentnego postępowania. Potrzebuje dziennie około dwóch godzin biegu, przy czym powinien to być teren zamknięty, na którym można go bez obawy spuścić ze smyczy. W stosunku do swojego właściciela potrafi być bardzo wylewny, choć zazwyczaj jest w okazywaniu uczuć powściągliwy.

W stosunku do obcych jest przeważnie bardzo łagodny i zdystansowany. Na spacerze nie można go ani na chwilę spuszczać go z oka. Jeśli zobaczy coś interesującego, na przykład kota, na moment staje jak zamurowany, rozpoznaje sytuację i rusza w pogoń - a wtedy już nic nie jest w stanie go zatrzymać. Nie nadaje się do domu, gdzie są małe dzieci, ma dla nich mało wyrozumiałości i cierpliwości, zwłaszcza jeśli są hałaśliwe i dokuczliwe. Wielkość borzoja, jego ogromny apetyt oraz konieczność zapewnienia mu odpowiedniego wybiegu powoduje, że jest to rasa, która przed właścicielem stawia trudne zadanie a jego utrzymanie jest bardzo kosztowne.

W Polsce hodowanie lub tylko posiadanie charta rasowego bądź jego mieszańca wymaga zezwolenia, które uzyskuje się we właściwej terytorialnie jednostce administracji państwowej. Charty są wyjątkowo szybkimi, a do tego bardzo skutecznymi psami myśliwskimi co powoduje, że zwierzyna łowna nie ma szans ucieczki i spotkanie z chartem może przypłacić życiem. Problem uregulowany został ustawą z dnia 13 października 1995 roku „Prawo łowieckie”. Zgodnie z zapewnieniem ustawodawcy rejestracja ma na celu kontrolę pogłowia psów tej rasy i niedopuszczenie do wykorzystywania ich przez kłusowników. W rzeczywistości jest to pełen niejasności tekst, który pozostawia poszczególnym urzędom pole do jego swobodnej interpretacji. Piszemy na ten temat tutaj. 

Zezwolenie na posiadanie charta ma charakter terytorialny. Zmiana miejsca prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa powoduje automatyczne wygaśniecie dotychczasowego zezwolenia i konieczność uzyskania nowego, w nowym miejscu hodowli lub zamieszkania właściciela psa. O tym jak wygląda obowiązująca procedura piszemy tutaj. Uzyskanie zezwolenia na hodowanie bądź posiadanie chartów jest obowiązkiem ustawowym, niewywiązanie się z niego podlega karze grzywny, ograniczenia wolności, bądź pozbawienia wolności do 1-go roku. Poważne sankcje, do 5-ciu lat pozbawienia wolności, grożą również osobom, które polują na zwierzynę leśną nie mając do tego odpowiednich uprawnień.
 

 

KRÓTKI RYS HISTORYCZNY:
Russkaja Psowaja Borzaja jest integralną częścią kultury narodowej i historii Rosji już od IX wieków. Kroniki francuskie z XI wieku zaświadczają, że trzy barzoje przybyły do Francji wraz z córką Wielkiego Księcia kijowskiego Anną Jarosławną, która została żoną Henryka I. Wśród ich właścicieli i hodowców było wiele znanych osób, w tym carowie i poeci: Iwan Groźny, Piotr Wielki, Mikołaj II, Puszkin, Turgieniew. Ogromne znaczenie miało powstanie słynnej hodowli „Perszinskaja Ochota” przez światłych hodowców - Wielkiego Księcia Mikołaja i Dymitra Valtseva. Od końca XIX wieku spotyka się borzoje w największych hodowlach Europy i Ameryki.

WYGLĄD OGÓLNY:
Jest to pies o arystokratycznym wyglądzie, dużych rozmiarów, jednocześnie suchej i mocnej budowy, o bardzo nieznacznie wydłużonych proporcjach. Suki są zwykle dłuższe od samców. Kościec mocny, ale nie masywny. Kości są dość płaskie, muskulatura sucha, dobrze rozwinięta, zwłaszcza na udach, ale niezbyt wyraźnej rzeźbie. Harmonia kształtów i ruchu jest najważniejsza.

WAŻNE PROPORCJE:
- U samców wysokość w kłębie jest równa lub nieco większa od wysokości w guzach kulszowych (dosłownie: górnej części zadu do ziemi).
- U suk te wysokości są równe.
- Wysokość w kłębie powinna być nieco mniejsza od długości tułowia.
- Głębokość klatki piersiowej jest w przybliżeniu równa połowie wysokości w kłębie.
- Długość kufy od stopu do wierzchołka nosa jest równa lub nieco większa do długości czaszki od guza potylicznego do stopu.

ZACHOWANIE / CHARAKTER:
W życiu codziennym borzoj ma charakter zrównoważony i spokojny. Na widok zwierzyny jest podniecony. Ma przeszywający wzrok i widzi z dużych odległości. Jego reakcja jest bardzo gwałtowna.

GŁOWA:
Oglądana zarówno z góry, jak i z profilu sucha, długa, wąska, arystokratyczna. Widziane z profilu linie czaszki i kufy tworzą długą linię lekko wypukłą. Linia grzebienia potylicznego jest prosta lub lekko pochylona w stronę guza potylicznego, który jest dobrze zaznaczony. Głowa jest tak elegancka i sucha, że przez skórę widoczne są większe żyły.
OKOLICA CZASZKI:
Czaszka: Wąska, widziana od góry wydłużona, owalnego kształtu. Widziana z profilu prawie płaska.
Stop: Bardzo słabo zaznaczony.
OKOLICA TWARZOWA:
Wierzchołek nosa: Wierzchołek nosa duży, ruchliwy, wyraźnie wystający poza szczękę. Grzbiet nosa: długi, wypełniony na całej długości, w pobliżu wierzchołka nosa tworzy lekki garbonos.
Kufa: Długość kufy od stopu do końca nosa jest równa lub nieco większa od długości czaszki mierzonej od guza potylicznego do stopu.
Wargi: Cienkie, suche, dobrze przylegające do szczęk, brzegi warg, powiek i wierzchołek nosa są czarne, niezależnie od umaszczenia.
Szczęki/Zęby: Żuchwa mocna, zęby białe, mocne, zgryz nożycowy lub cęgowy.
Oczy: Duże, wyraziste, koloru ciemno orzechowego lub ciemno brązowego, osadzone nieco z przodu głowy, kształtu migdałowego, szpara powiekowa nie za wąska, osadzone skośnie.
Uszy: Niewielkie, cienkie, ruchliwe, osadzone powyżej linii oka i ku tyłowi, złożone prawie na potylicy, kiedy pies nie ma napiętej uwagi. Końce uszu usytuowane są blisko siebie lub skierowane w dół wzdłuż szyi i dobrze do niej przylegające. Kiedy pies ma napiętą uwagę uszy noszone są wyżej, na boki lub ku przodowi; czasami jedno lub oba uszy są uniesione, jak „końskie uszy”.

SZYJA:
Długa, sucha, spłaszczona bocznie, muskularna, lekko wysklepiona, nigdy nie jest wysoko noszona.

TUŁÓW:
Kłąb: Nie zaznaczony.
Grzbiet: szeroki, muskularny, sprężysty. Grzbiet z lędźwiami i zadem tworzy łuk, który jest bardziej wyrażony u samców. Najwyższy punkt tego łuku usytuowany jest przed środkiem lędźwi lub pomiędzy 1-szym a 2-gim kręgiem lędźwiowym.
Lędźwie: Długie, wydatne, muskularne, umiarkowanej szerokości.
Zad: Długi, szeroki, lekko pochylony. Szerokość zadu mierzona pomiędzy guzami biodrowymi nie powinna być mniejsza niż 8 cm.
Klatka piersiowa: Na przekroju owalna, nie jest wąska, ale nie jest szersza od zadu. Długa, pojemna, głęboka sięga prawie do łokcia. W okolicy łopatek jest bardziej płaska, następnie stopniowo rozszerza się aż do żeber rzekomych, które są krótkie, widziane z profilu stanowią początek podkasania. Żebra są długie, lekko wydatne. Klatka piersiowa jest bardziej wypukła w stosunku do stawu barkowego.
Brzuch: Mocno podkasany. W stronę brzucha linia dolna gwałtownie unosi się ku górze.

OGON:
Sierpowaty lub szablasty, nisko osadzony, wąski, długi. Przeciągnięty pomiędzy tylnymi kończynami powinien sięgać do guza biodrowego. Jest ozdobiony obfitym pióropuszem. Kiedy pies stoi swobodnie ogon opada ku dołowi. W akcji noszony jest uniesiony, ale nie powyżej linii grzbietu.

KOŃCZYNY
KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Suche, muskularne, widziane z przodu idealnie proste i równoległe. Wysokość kończyn przednich mierzona od łokcia do podłoża jest równa lub nieco większa od polowy wysokości w kłębie.
Łopatki: Łopatki są długie i ukośnie ustawione.
Ramię: umiarkowanie ukośne, jego długość jest nieco większa od długości łopatek. Kąt łopatkowo-ramienny dobrze wyrażony.
Łokcie: Znajdują się w płaszczyznach równoległych do pośrodkowej płaszczyzny ciała. Przedramię: Suche, długie, w przekroju owalne, widziane z przodu wąskie, widziane z profilu szerokie. Śródręcze: Ustawione lekko ukośnie w stosunku do ziemi.
KOŃCZYNY TYLNE:
Widziane z tyłu: proste, równoległe, nieco szerzej rozstawione od kończyn przednich. Kiedy pies stoi swobodnie pionowa linia prosta opuszczona od guza kulszowego powinna przechodzić przed środkową częścią stawu skokowego i śródstopia.
Uda: Dobrze umięśnione, długie, ukośnie osadzone.
Podudzie: Długie, muskularne, ukośnie osadzone.
Staw kolanowy i skokowy: Dobrze rozwinięte, szerokie, suche, wszystkie kąty powinny być wyraźne.
Śródstopie: jest niedługie, ustawione prawie pionowo.
Wszystkie stawy są dobrze ukątowane.
ŁAPY:
Suche, wąskie, o wydłużonym owalu, tzw. „łapy zajęcze”, palce wysklepione i zwarte. Pazury długie, mocne, dotykające ziemi.

CHODY:
Poza polowaniem typowym chodem borzoja jest wydłużony kłus, swobodny, bardzo sprężysty. Podczas polowania wyjątkowo szybki galop o foulees o dużej amplitudzie.

SKÓRA:
Elastyczna.

SZATA:
WŁOS: Włos jedwabisty, miękki i sprężysty, falisty lub tworzący krótkie pierścienie, ale nigdy drobne, zwarte loczki.. Na głowie, uszach i kończynach włos jest satynowy (jedwabisty, ale nie ciężki), krótki, przylegający do ciała. Na tułowiu włos jest dość długi, falisty; w okolicach łopatek i na zadzie tworzy drobniejsze pierścienie; na bokach i udach włos jest krótszy. Włos tworzący frędzlę, portki, pióro na ogonie jest dłuższy. Włos na szyi jest gęsty i obfity.

UMASZCZENIE:
Połączenia wszystkich kolorów ale nigdy nie z niebieskim, brązowym (czekoladowym) i wszystkimi pochodnymi tych kolorów. Wszystkie kolory mogą być jednolite lub łaciate. Frędzle, portki, pióro na ogonie są wyraźnie jaśniejsze od podstawowego tła maści. Przy kolorach z nalotem typowa jest czarna maska.

WIELKOŚĆ:
Pożądana wysokość w kłębie 75 do 85 cm samce i 68 do 78 cm suki.
U samców wysokość w kłębie jest równa lub nieco większa od wysokości w najwyższym punkcie zadu do ziemi. U suk wysokości te są równe. Osobniki których wzrost przekracza maksymalną wysokość są dopuszczalne pod warunkiem, że zostanie zachowana typowa budowa.

WADY:
Wszelkie rozbieżności z powyższym wzorcem powinny być uważane za wady powodujące obniżenie oceny w zależności od stopnia wyrażenia, a w szczególności.
Zęby:
- Małe, nienormalnie zużyte. Brak jednego przedtrzonowca P2.
- Brak przedtrzonowców P1 lub trzonowców M3 nie jest brany pod uwagę.
Umaszczenie:
- Cętkowanie tego samego koloru co kolor podstawowy sierści.

WADY POWAŻNE:
Wygląd ogólny:
- Krępy wygląd, krótki tułów
- Kościec ciężki
- Kości okrągłe
Głowa:
- Limfatyczne tkanki
- Klinowato ścięta kufa
- Stop bardzo wyraźnie zaznaczony
- Łuki jarzmowe bardzo wyraźnie zaznaczone
- Guz potyliczny nie zaznaczony
Zęby:
- Brak jednego przedtrzonowca P3, jednego przedtrzonowca P4 (żuchwa), jednego trzonowca M1 (w szczęce), jednego trzonowca M2.
Oczy:
- Głęboko osadzone, żółte lub jasne, zbyt wąska szpara powiekowa, widoczna trzecia powieka.
Uszy:
- Grube, ciężkie, o zaokrąglonych końcach. Szyja:
- Widoczne podgardle.
Grzbiet:
- Słaby, prosty u samców.
Zad:
- Spadzisty.
Brzuch:
- Obwisły, niedostatecznie podkasany.
Ogon:
- Gruby, w akcji nisko noszony.
Kończyny przednie:
- Kąt łopatkowo-ramienny zbyt rozwarty (stroma łopatka).
- Łokcie zwrócone na zewnętrz lub do wewnątrz.
- Przedramię o okrągłym przekroju.
- Przedramię krzywe lub odbiegające od pionu.
- Wyraźne zgrubienia na nadgarstkach.
- Słabe śródręcze.
Kończyny tylne:
- O nadmiernie głębokim kątowaniu lub kątowanie zbyt strome.
- Postawa krowia lub beczkowata (stawy skokowe zwrócone do wewnątrz lub na zewnątrz)
Łapy:
- Tendencja do szerokich, grubych, okrągłych łap, łapa „kocia”, łapa płaska, palce szeroko rozstawione.
Umaszczenie:
- Cętkowanie na tułowiu w innym odcieniu niż kolor podstawowy.

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:
Zachowanie / charakter:
- Agresywny lub lękliwy.
Zęby:
- Przodozgryz lub tyłozgryz. Zgryz niesymetryczny.
- Brak jednego siekacza, kła lub łamacza (P4 w szczęce i M1 w żuchwie). Brak więcej niż 4 zębów bez względu na to jakich.
- Złe ustawienie jednego lub obu kłów w żuchwie, które może powodować zranienia dziąseł, szczęki lub podniebienia, gdy pysk jest zamknięty.
Oczy:
- Różnokolorowe.
Ogon:
- W kształcie korkociągu, załamany (kręgi zrośnięte), obcięty, nawet częściowo.
Kończyny tylne:
- Obecność wilczych pazurów.
Umaszczenie:
- Brązowe (czekoladowy), niebieskie (błękitne).
Wszystkie psy, u których anomalie budowy lub zachowania są wyraźnie widoczne zostaną zdyskwalifikowane.

UWAGA:
Samce powinny mieć oba jądra normalnie wykształcone i całkowicie opuszczone do moszny.

Tłumaczenie z języka francuskiego – Małgorzata Szmurło

Źródło: www.klubcharta.zkwp.pl