Dysplazja stawu łokciowego u psa

Dysplazja stawu łokciowego, podobnie jak biodrowego, jest chorobą dziedziczną, choć znacznie rzadziej spotykaną niż dysplazja biodrowa. Potomstwo dziedziczy po swoich rodzicach zaburzenia w prawidłowym rozwoju chrząstki stawowej oraz zaburzenia wzrostu kości łokciowej lub promieniowej. Dysplazja jest najczęstszą przyczyną kulawizny kończyn przednich u psów. Powoduje bardzo poważną niesprawność ruchową, dla psa jest jeszcze bardziej dokuczliwa niż dysplazja biodrowa. Oprócz czynników genetycznych wpływ na stopień upośledzenia ma nadwaga, sposób życia (przeciążanie stawów w okresie wzrostu) oraz niewłaściwa dieta. Dysplazję łokciową spotyka się przede wszystkim u psów dużych ras, takich jak mastiffy, dogi, rottweilery, owczarki niemieckie, golden retrievery.

Schorzenie spowodowane jest zaburzeniami w rozwoju stawu, wskutek czego chrząstki stawowe mają tendencję oddzielania się od kości.

W zależności od charakteru i miejsca uszkodzenia struktury stawu łokciowego wyróżnia się:

1. UAP - oddzielenie wyrostka dziobiastego kości łokciowej, które polega na oderwaniu się niewielkiego fragmentu wyrostka od kości łokciowej. Te luźne fragmenty kości przemieszczają się wewnątrz stawu powodując stan zapalny i silny ból.

2. OCD - osteochondroza stawu łokciowego, która polega na oderwaniu się fragmentu kłykcia kości ramiennej. Jego przemieszczanie się powoduje silny ból i powstanie stanu zapalnego.

3. FCP- niezrośnięcie wyrostka łokciowego dodatkowego, który do szóstego miesiąca życia powinien połączyć się z resztą kości. Jeśli do tego nie dojdzie, fragment kości może przemieszczać się wewnątrz stawu, powodując silny ból i stan zapalny.

4. UME – oddzielenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Jego przemieszczanie się powoduje silny ból i powstanie stanu zapalnego.

Objawy dysplazji stawu łokciowego

Pierwsze objawy dysplazji stawu łokciowego pojawiają się przeważnie około 6-go miesiąca życia. Na początku dolegliwości nie są zbyt duże, nasilają się dopiero po większym wysiłku. Najbardziej charakterystycznym objawem dysplazji jest kulawizna jednej lub dwóch łap. Łatwo można poznać, której łapy problem dotyczy, ponieważ pies wyraźnie ją oszczędza i jeśli tylko może trzyma ją podniesioną. Niestety najczęściej schorzenie obejmuje obydwa stawy. Zaczyna się od pęknięcia chrząstki, której fragmenty w krótkim czasie ulegają odłączeniu. Od tego momentu dolegliwości nasilają się, odłączone kawałki chrząstki przemieszczając się podrażniają i uszkadzają powierzchnie stawowe powodując bardzo poważne i nieodwracalne zmiany zwyrodnieniowe.

W miarę upływu czasu dolegliwości się nasilają, pies zaczyna mieć poważne problemy ze stawaniem i chodzeniem. Bardzo niechętnie i z wielkim trudem podnosi się z legowiska, stawy stają się zgrubiałe i opuchnięte, wyraźnie widać, że każde poruszenie sprawia mu ból. Na skutek deformacji stawu porusza się sztywnym i krótkim krokiem. 

Rozpoznanie dysplazji łokciowej możliwe jest wyłącznie na podstawie zdjęcia rtg. Wykonuje się je w narkozie, podobnie jak przy diagnozowaniu dysplazji biodrowej, przy czym odmienne jest oczywiście ułożenie psa do badania. Wynik będzie stanowił podstawę do wyboru właściwej metody leczenia.

Przy odczytywaniu zdjęcia rtg, podobnie jak w przypadku dysplazji biodrowej określa się stopień upośledzenia stawu:

0/0	-	normalne stawy łokciowe, wolne od dysplazji
0/1 lub 1/0	-	prawie normalne stawy łokciowe, wolne od dysplazji
1/1	-	lekka dysplazja
1/2 lub 2/1	-	umiarkowana dysplazja
2/2	-	ciężka dysplazja

Leczenie dysplazji stawu łokciowego

Podawanie preparatów wspomagających odbudowę chrząstki stawowej przynosi niestety znikome rezultaty. Jedyną skuteczną metodą jest operacyjne usunięcie oddzielonych kawałków chrząstki i podawanie jako terapii uzupełniającej leków wspomagających odbudowę stawu. Bardzo ważne jest jak najwcześniejsze zdecydowanie się na zabieg, zanim choroba doprowadzi do poważnego uszkodzenia stawu. Zbyt długie zwlekanie z zabiegiem może skończyć się nawet amputacją łapy. Zarówno przed jak i po zabiegu nie należy zapominać o odpowiednim, oszczędnym trybie życia i unikaniu nadwagi.

Zapobieganie dysplazji łokciowej

Przede wszystkim kupując szczenię należy sprawdzić, czy jego rodzice są wolni od dysplazji. Potem stosować odpowiednią karmę dla psów dużych ras, zawierającą pełen zestaw składników niezbędnych do wykształcenia silnych kości. Nie przekarmiać, żeby nie doprowadzić do nadwagi i nie forsować stawów przed zakończeniem wzrostu. Szczenię należy cały czas bacznie obserwować, bo problemy ze stawami u dużych ras nie należą do rzadkości. Wiele z nich jest wynikiem błędów właściciela, od dysplazji nie można uciec, ale można, jeśli się ją odpowiednio wcześnie zauważy , ograniczyć jej skutki.